Οστεοπόρωση και Παχυσαρκία: Το Παράδοξο των Οστών

Η παχυσαρκία είναι γνωστή για την αρνητική της επίδραση στην καρδιαγγειακή υγεία, το μεταβολισμό και τον διαβήτη, όμως ο ρόλος της στην υγεία των οστών είναι πιο περίπλοκος απ’ ό,τι πιστεύαμε. Αν και παραδοσιακά θεωρούνταν ότι το αυξημένο βάρος προστατεύει από την οστεοπόρωση, νεότερες μελέτες αποκαλύπτουν ένα διαφορετικό πρόσωπο.

Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) και Παχυσαρκία

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) υπολογίζεται ως:
BMI = βάρος (kg) / ύψος² (m²)

18,5 – 24,9: Φυσιολογικό βάρος
25 – 29,9: Υπέρβαρο
30 και άνω: Παχυσαρκία

Ιδιαίτερη μορφή της παχυσαρκίας είναι η σαρκοπενική παχυσαρκία, που χαρακτηρίζεται από αυξημένο λίπος και μειωμένη μυϊκή μάζα, με κυρίαρχο χαρακτηριστικό την κοιλιακή ή σπλαχνική παχυσαρκία.

Πώς η Παχυσαρκία Επηρεάζει τα Οστά

Προστατευτικοί Παράγοντες:

Αυξημένο φορτίο στα οστά λόγω του σωματικού βάρους.
Υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων, που προστατεύουν την οστική μάζα.
Αυξημένη απορρόφηση ασβεστίου.

Αρνητικές Επιπτώσεις:

Η μικροαρχιτεκτονική των οστών επηρεάζεται αρνητικά όσο αυξάνεται ο BMI.
Σαρκοπενική παχυσαρκία συνδέεται με χαμηλότερο ρυθμό σχηματισμού οστού.
Η σπλαχνική παχυσαρκία μειώνει την ποιότητα των οστών και αυξάνει τον κίνδυνο κατάγματος, ιδιαίτερα σε γυναίκες με περιφέρεια μέσης >80 cm.

Κατάγματα και Παχυσαρκία

Οι παχύσαρκοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για κατάγματα, όχι μόνο λόγω της ποιότητας των οστών αλλά και εξαιτίας:

Καθιστικού τρόπου ζωής.
Μειωμένης μυϊκής δύναμης.
Συχνότερων πτώσεων.

Παρατηρούνται διαφορετικοί τύποι καταγμάτων, όπως στον αστράγαλο ή το βραχίονα, αντί για το ισχίο ή τη σπονδυλική στήλη που είναι πιο συνηθισμένοι στους μη παχύσαρκους.

Απώλεια Βάρους και Οστική Υγεία

Η απώλεια βάρους σε παχύσαρκες γυναίκες άνω των 70 ετών συνδέεται με μείωση της οστικής πυκνότητας του ισχίου έως και 35% για κάθε 5 κιλά απώλειας, διπλασιάζοντας τον κίνδυνο κατάγματος.

Προτεινόμενες Παρεμβάσεις:

Η απώλεια βάρους πρέπει να στοχεύει κυρίως το σπλαχνικό λίπος.
Διατροφή πλούσια σε ασβέστιο, φώσφορο και μαγνήσιο.
Συμπληρώματα βιταμίνης D.
Στοχευμένη άσκηση για τη βελτίωση της οστικής πυκνότητας και της ισορροπίας.
Τακτική παρακολούθηση της οστικής πυκνότητας.

Η σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και οστεοπόρωσης είναι σύνθετη. Αν και το βάρος μπορεί να προσφέρει προσωρινή προστασία, το σπλαχνικό λίπος και η χαμηλή μυϊκή μάζα επιβαρύνουν την ποιότητα των οστών και αυξάνουν τον κίνδυνο καταγμάτων. Η ισορροπημένη απώλεια βάρους και η ενίσχυση της μυϊκής μάζας αποτελούν το κλειδί για την πρόληψη.

Συντάκτης του άρθρου: Καπιτσιμάδης Φραγκίσκος